Eneco werkt aan een aardgasvrije Rotterdamse stadswijk

In 2050 moeten alle Nederlandse huishoudens van het aardgas af zijn. Met maar liefst acht miljoen bestaande woningen is dat een enorme opgave. In de Rotterdamse stadswijk Bospolder-Tussendijken pakken ze dat doortastend aan.

De Nederlandse gemeenten staan voor een monsterklus. Namens de overheid hebben zij de regie over het aardgasvrij maken van alle bestaande woningen in Nederland. Als tweede grootste stad van Nederland maakt Rotterdam daar serieus werk van. De stad heeft per wijk gezocht naar het goedkoopste alternatief voor aardgas op dit moment. Voor de meeste wijken is dat aansluiten op stadsverwarming. De gemeente Rotterdam is inmiddels in zes heel verschillende wijken begonnen met een gebiedsaanpak aardgasvrij. Een daarvan is Bospolder-Tussendijken: een vooroorlogse stadswijk in Delfshaven. Het multiculturele ‘BoTu’ telt circa 14.500 inwoners en kent voornamelijk flat- en appartementswoningen, waaronder het merendeel van woningcorporatie Havensteder.

263.000 woningen

Hoewel 2050 nog ver weg lijkt, is Rotterdam nu al serieus aan de slag met het van het gas los gaan. ‘We willen ervaring opdoen. Want in totaal moeten zo’n 263.000 bestaande woningen in Rotterdam de komende jaren van het aardgas af’, aldus Anne-Marie Verheijen, programmamanager Aardgasvrij van de gemeente. De wijk Bospolder-Tussendijken heeft daarvoor gunstige papieren. Verheijen: ‘Vanwege het grote aantal flat- en appartementswoningen waar je relatief eenvoudig stadsverwarming kunt doorvoeren. Daarnaast ligt er aan de rand van de wijk al een Eneco-warmtenet.

Eneco’s One Planet plan

Als we de planeet leefbaar willen doorgeven aan volgende generaties moeten we de aarde niet verder laten opwarmen dan 1,5°C. Om daaraan bij te dragen heeft Eneco vanuit het One Planet plan de ambitie uitgesproken om al in 2035 klimaatneutraal te zijn. In de eigen activiteiten én in alle energie die het die we leveren aan onze klanten. Eneco wil haar ambitie bereiken door radicale elektrificatie, het uitfaseren van aardgas en het versnellen van duurzame warmte.

Lees hier meer over onze klimaatambitie

Nauwe samenwerking

In september 2018 nam Verheijen contact op met Havensteder en Eneco. ‘We gingen aan de slag met een klein groepje met mandaat. Van elke partij maar één persoon, zodat we elkaar leren vertrouwen en samen de beste keuzes kunnen maken.’

Voor Eneco kwam die uitnodiging als geroepen. Jan-Jaap Bakker, business developer namens Eneco: ‘Verduurzaming van de warmtevoorziening in de gebouwde omgeving is een complexe opgave. In nauwe samenwerking met elkaar is dit wel goed mogelijk. Dit is weer een mooie stap in de goede richting.’

Ervaring opdoen

Het warmtenet dat aan de wijk grensde bleek technisch uitstekend geschikt om verder uit te breiden. Bakker: ‘Met het Rotterdamse warmtenet verwarmen we al tienduizenden panden met duurzame warmte afkomstig van bedrijven uit het Rotterdamse havengebied. Het warmtenet voor Bospolder-Tussendijken kunnen we daarop aansluiten.’ Ook woningcorporatie Havensteder stapte graag in. Pepijn van Lobenstein, programmamanager Energietransitie van Havensteder: Havensteder moet tot 2050 ongeveer 36.000 woningen aardgasvrij maken. Dit was voor ons een prima kans om ervaring op te doen met projecten om onze huurwoningen aardgasvrij te maken. Daarin vonden we het wel belangrijk dat de overlast voor de bewoner bij deze overstap minimaal is.

Jan Jaap Bakker — Jan-Jaap Bakker, business developer Eneco

Ruimtelijke puzzel

In januari 2019 gingen de drie aan de slag met een mooie, maar complexe puzzel. Bakker: ‘We wilden het plan samen tot een succes maken, daarom zijn we heel transparant naar elkaar geweest. Ik heb het overzicht met de kosten en opbrengsten gedeeld. Ja, dan liggen je cijfers onder een vergrootglas. Maar zulke helderheid en openheid geven ook het wederzijdse begrip en vertrouwen dat nodig is om samen constructief verder te kunnen – in gezamenlijk belang.’

Ook de communicatie met bewoners kreeg veel aandacht. Van Lobenstein van Havensteder: ‘Bospolder-Tussendijk is een wijk waar veel mensen het niet ruim hebben. Bij de overstap op een warmtenet is het cruciaal dat bewoners echt begrijpen wat dit voor hen betekent. Daarom hebben we ze heel duidelijk gemaakt waarom dit nodig is en de bewoners van Havensteder krijgen ook een inductiekookplaat en -pannenset waarmee ze kunnen overstappen op elektrisch koken.’

Kansen creëren en meedoen

De drie kijken tevreden terug op het proces. Verheijen: ‘Het is ons gelukt om een gebiedsovereenkomst te sluiten die een haalbare en betaalbare overstap naar aardgasvrij voor bewoners mogelijk maakt. Maar dat niet alleen. We kijken ook hoe de energietransitie bewoners van de wijk meer kansen kan bieden. Dat doen we samen met bewoners en lokale partijen. Hiervoor hebben we in februari een samenwerkingsovereenkomst ‘Energie in en met de wijk’ ondertekend en zijn er concrete projecten gestart. Anderstalige vrouwen zijn milieucoaches geworden die bewoners in de wijk wegwijs maken in energiebesparing en technisch handige wijkbewoners zijn zonnepaneelinstallateurs geworden. Bewoners kunnen dit momentum gebruiken om hun woon- en leefomgeving te verbeteren.’

> Meer over onze klimaatambitie

Bekijk hier alle verhalen