De energiebronnen van Eneco
Zonthermie
Wat is zonthermie?
Zonthermie is het duurzaam verwarmen van woningen en gebouwen met warmte van de zon. Om die warmte beschikbaar te maken gebruik je zonnecollectoren die het zonlicht omzetten in warmte. Het verschil met zonnepanelen is dat die zonlicht omzetten in elektriciteit.
Zonthermie kun je individueel toepassen, voor een woning of een gebouw. Op deze pagina gaat het om de collectieve systemen, waarbij we met grote zonneweides warmte voor een hele buurt of wijk kunnen opwekken.
Technieken en toepassingen
Bij zonthermie vang je warmte uit zonlicht op via zonnecollectoren. Er zijn plaatcollectoren die eruitzien als de zonnepanelen op daken. Ook bestaan er buiscollectoren. Dit is een soort buizenrek dat lijkt op een badkamerradiator. De werking van beide is hetzelfde. Onder het paneel en in de buizen zit water. Dat warmt op door de zon tot een temperatuur tussen de 70° en 80° Celsius.
Een warmtewisselaar geeft vervolgens de warmte af aan het water in een warmtenet, of bij thuistoepassingen aan het cv- en tapwater. Omdat je in de zomer de meeste warmte maakt en het ’s winters wilt gebruiken, heb je seizoensopslag zoals warmtebuffers nodig en/of een aanvullende bron die in de warmte kan voorzien als er geen zonnewarmte beschikbaar is.
Duurzaamheid van de warmte
Voor- en nadelen
Een belangrijk voordeel van zonnewarmte is de duurzaamheid ervan. Verder is deze techniek relatief eenvoudig en vraagt het na aanleg weinig onderhoud. Ook de hoge temperatuur is een plus: met een temperatuur tussen de 70° en 80° Celsius is de warmte zeer geschikt voor woningen en gebouwen met een redelijke isolatie.
Een nadeel is dat je voor zonthermie veel ruimte nodig hebt. Om zonthermie in te zetten voor het aardgasvrij maken van wijken zijn grote zonneweides nodig. Reken per 1.000 huishoudens op ruim tien hectare, zo’n 15 voetbalvelden.
Door de schaarse ruimte in Nederland en hoge grondprijs is zonthermie hier kostbaar en moeilijk inpasbaar. Bovendien moet een zonnepark in de buurt van de wijk liggen om gelijk te kunnen invoeden op het warmtenet. Op grotere afstand kán wel, maar dan gaan de kosten omhoog door de transportleiding en warmtepompen. Deze pompen zijn nodig om het warme water naar de wijk te laten stromen en op temperatuur te houden.
Verder is de opbrengst gedurende het jaar niet constant: in de zomer maak je de meeste warmte en het ’s winters wil je het gebruiken. Daarom is seizoensopslag nodig en kan zonthermie voor hele wijken niet de enige bron zijn; aanvullende bronnen zijn nodig om altijd genoeg warmte te hebben voor de woningen en gebouwen.
Eneco en zonthermie
Bekijk de projecten
Zonwarmte is nu nog dure warmte. Eneco past het daarom nog niet toe. We doen wel regelmatig haalbaarheidsonderzoeken voor specifieke locaties en volgen de ontwikkelingen van zonthermie op de voet. Voorbeelden van projecten in Nederland waar zonthermie wordt getest en toegepast:
Proeftuin aardgasvrije wijken – Nagele in Balans
In Nagele wordt een zonthermiesysteem aangelegd voor 8 woningen en een schoolgebouw. Dit project is een van de proeftuinen aardgasvrije wijken, bedoeld om te verkennen hoe we de bebouwde omgeving aardgasvrij kunnen maken.
Zonthermiepark baggerdepot Dorkwerd Groningen
Het Groningse nutsbedrijf Warmtestad onderzoekt de haalbaarheid van een zonthermiepark aan de rand van de stad, op het baggerdepot Dorkwerd. Dit park kan bij realisatie aan 2.500 huishoudens warmte leveren.
Zoneiland Almere Vattenfall
Vattenfall exploiteert een van de grootste zonthermieparken ter wereld, in Almere. Zoneiland Almere wekt met 520 zonnecollectoren jaarlijks rond de 10.000 gigajoule warmte op. Het park levert daarmee een beperkt aandeel om in de warmtebehoefte van de 2.350 huishoudens in de wijk Noorderplassen-West te voldoen, namelijk 10%.
Meer over zonthermie
Wilt u meer weten over zonthermie? Bekijk dan de veelgestelde vragen of de projecten waar zonthermie in Nederland wordt getest en toegepast.
Veelgestelde vragen over zonthermie
Afhankelijk van de hoeveelheid pompenergie die nodig is om de warmte in te voeden op het warmtenet en naar de gebouwen te brengen, bespaart zonthermie 90% of meer CO2 ten opzichte van een ketel op aardgas.
- De belangrijkste ecologische effecten van zonneparken hebben te maken met schaduw en regen. Onder de zonnepanelen ontstaat schaduw. In de zomer is het hierdoor tot 5 graden koeler onder de panelen. Dit is voor veel planten gunstiger dan de blootstelling aan direct zonlicht. Door afstand tussen de zonnepanelen, kan er voldoende regenwater doorsijpelen.
- Ja. Dat kan op twee manieren. Je kunt aansluiten op een warmtenet waarvoor zonthermie een van de bronnen is. Ook kun je, als je voldoende ruimte op het dak en in de meterkast hebt, zelf thermische zonnepanelen plaatsen. Een platte collector van 1 m2 kan jaarlijks tot 1,3 GJ warmte opwekken. Dat is ongeveer 5% van het gemiddelde verbruik van een appartement. Meestal wordt zonthermie thuis gebruikt voor het verwarmen van kraanwater.
Zet nu de eerste stap
