Webinar Prijsontwikkeling en Inkoopstrategie

De meeste middelgrote organisaties hebben de inkoop van energie niet bovenaan hun prioriteitenlijst staan. Tegelijkertijd maken de energiekosten vaak een groot deel van de vaste lasten uit. Tot op zekere hoogte heeft u hier zelf invloed op. Het loont dan ook de moeite er toch de tijd voor te nemen, om zo verstandige keuzes te maken die passen bij uw bedrijf. Maar hoe doet u dat? Wat zijn de relevante afwegingen? Ondernemers, controllers, facilitair managers en andere inkoopverantwoordelijken logden in voor het webinar Prijsontwikkeling en Inkoopstrategie om hierover meer te horen van Angela van Heek, Manager Strategisch Partner Management & Regio Management en Wilko Schuijff, Head of Pricing & Portfolio Management bij Eneco.

Om te beginnen kregen de deelnemers de nodige achtergrondinformatie. Onder andere over de opbouw van de energiefactuur en de werking van de groothandelsmarkt. Angela en Wilko lieten zien dat ruim de helft van de energiekosten bestaat uit transportkosten en belasting. Daar hebben inkopers van stroom en gas geen invloed op, maar op het leveringsdeel wél.

De energieprijzen komen tot stand op de groothandelsmarkt. Daar kopen leveranciers grote volumes in op basis van forecasts van het energieverbruik van hun klanten. Op lange termijn, maar ook per dag en zelfs per uur. Want vraag en aanbod moeten precies in balans zijn. Waarbij er voortdurend fluctuaties zijn, bijvoorbeeld door de weersveranderingen, maar ook door minder makkelijk voorspelbare factoren. Een schip dat vastzit in het Suezkanaal bijvoorbeeld of een uitspraak van een wereldleider. Ook de maatregelen als gevolg van de coronapandemie hebben invloed. Of het weer in China, dat LNG (vloeibaar aardgas) uit Europa importeert: is het daar koud, dan drijft dat ook de gasprijzen in Europa op.

Stelling: Ik zet mijn energieprijzen vast voor een, twee, drie of vier jaar. Onder de deelnemers, die via de interactieve tool antwoord op de stelling konden geven, was drie jaar de meest gangbare termijn.

"Heeft u een voorspelbaar verbruik en wilt u zekerheid over de energiekosten, dan is het zinvol tarieven voor langere tijd vast te zetten. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn als de kostprijs van uw producten afhankelijk is van de energiekosten of als u budgetgedreven bent. Hetzelfde geldt als u geen omkijken wilt hebben naar uw energiezaken. Wilt u mee kunnen bewegen met veranderingen in de markt, dan ligt een kortere looptijd meer voor de hand.”

Dat brengt de volgende afweging in beeld: wannéér sluit u het contract af voor de dan geldende energieprijs? Wilko en Angela daagden de deelnemers uit met een trading-game. De opdracht: ‘U werkt bij een bedrijf dat budgetgedreven is. Aan u de taak om de prijs op maximaal € 42,- vast te zetten. In de game heeft u vijf momenten om dat te doen; u kunt maar één keer klikken.’ De tarieven werden geleidelijk zichtbaar op een fictieve prijscurve. Waarbij zich elke keer het dilemma aandiende: ga ik nu klikken of gok ik erop dat de prijs gaat dalen? In dit geval bleken de vroege beslissers de beste prijs te krijgen. Maar de curve had ook heel anders kunnen lopen. “Het belangrijkste is dat u een inkoopstrategie heeft en die ook volgt, en niet acteert naar de waan van de dag”, hield Wilko de deelnemers voor. “Of zelfs aan het eind van het jaar pas denkt: ik moet nog een prijs vastleggen.”

De deelnemers kwamen zelf ook met vragen. Bijvoorbeeld bij de laatste afweging op het webinar: willen wij ons verbruik vergroenen? Ruim driekwart van de deelnemers was het eens met de stelling: ‘Het inkopen van groene energie heeft toegevoegde waarde voor mijn bedrijf.’ Voordelen zijn er genoeg: bedrijven dragen met groene energie bij aan de klimaatdoelen van Parijs en mogelijk ook op hun eigen doelen op het gebied van CO2-reductie, groene energie is goed voor hun imago en het is een eis bij veel aanbestedingen. En hoe zit het met de kosten? Dat hangt ook van het moment af – garanties van oorsprong hebben een eigen markt die fluctueert. De prijs is ook afhankelijk van vraag en aanbod. Soms is het verschil met ‘grijze’ stroom slechts 1,3% van de totale energiekosten, inclusief energiebelasting, ODE en netbeheer. “Maar hoe kan ik er zeker van zijn dat ik geen ‘sjoemelstroom’ afneem?”, vroeg een deelnemer. Daarvoor is het Stroometiket bedoeld, legde Wilko uit. Hiermee moeten alle leveranciers jaarlijks openheid geven over de herkomst (bronnen) van hun energie. Daar kun je dus ook aan zien of de stroom bijvoorbeeld in Nederland is geproduceerd. De gegevens op dit etiket worden gecontroleerd door de Autoriteit Consument en Markt (ACM).

“Wat gaan de energieprijzen doen als wij uit de coronacrisis komen?”, wilde een andere deelnemer weten. Volgens Wilko is dat niet met zekerheid te zeggen. Door de coronacrisis zijn de olieprijzen sterk gedaald: veel aanbod en minder vraag. Nu trekt de markt weer aan. Maar ontwikkelingen over de lange termijn laten zich moeilijk voorspellen. Waar klanten van Eneco wel van op aan kunnen, is dat Eneco zelf een zeer zorgvuldig uitgedachte inkoopstrategie heeft. “De leveringsprijs is niet bij elke leverancier hetzelfde”, beantwoordde Wilko een vraag hierover uit het publiek. “Elke leverancier koopt in op de groothandelsmarkt. Wij zijn een van de weinige partijen die hiervoor een eigen, gespecialiseerd Trade Team in huis heeft. Met als bijkomend voordeel dat wij veel – duurzame - energie zelf opwekken en dus minder afhankelijk zijn van de marktprijs. Daar plukken onze klanten ook de vruchten van.”