Groene waterstof: de duurzame energiedrager van de toekomst
Waterstof is een veelbelovende energiedrager voor de energietransitie. Maar niet alle waterstof is even duurzaam. Groene waterstof is de meest duurzame vorm van waterstof, omdat het wordt geproduceerd met elektriciteit uit zon en wind. We kunnen groene waterstof gebruiken als brandstof voor luchtvaart en scheepvaart, als grondstof voor de industrie en als opslagmedium voor overtollige duurzame energie.
Groene waterstof in het kort:
- Groene waterstof ontstaat door elektrolyse van water met duurzame elektriciteit.
- Groene waterstof is een duurzame en klimaatneutrale energiedrager.
- Groene waterstof kan overtollige duurzame elektriciteit opslaan voor later gebruik.
- Groene waterstof kent nog wel uitdagingen, zoals opslag en kosten.
- Groene waterstof is onmisbaar voor het slagen van de energietransitie.
Hoe wordt groene waterstof geproduceerd?
Groene waterstof wordt geproduceerd door elektrolyse van water. Dit is een proces waarbij water (H2O) wordt gesplitst in waterstof (H2) en zuurstof (O2), met behulp van elektriciteit. De elektriciteit die hiervoor wordt gebruikt moet afkomstig zijn van duurzame bronnen, zoals zon en wind. Alleen dan spreken we van groene waterstof.Industrie draait nu nog op grijze waterstof
Waterstof wordt nu al op grote schaal gebruikt in de industrie, voornamelijk als grondstof in de chemische industrie en in raffinaderijen voor het ontzwavelen van aardolie. Deze waterstof wordt momenteel vooral geproduceerd uit aardgas en noemen we daarom ook wel grijze waterstof. Daar komt CO2 bij vrij. De waterstofproductie kan relatief goedkoop ‘schoon’ gemaakt worden door die CO2 af te vangen en onder de grond te stoppen. Het resultaat is dan blauwe waterstof. Groene waterstof is duurder, maar meer gericht op een schonere toekomst vol zonne- en windenergie.De verschillende soort waterstof op een rij:
- Grijze waterstof – Waterstof die wordt gemaakt met fossiele brandstoffen – meestal aardgas. Bij de productie komt CO2 vrij.
- Blauwe waterstof – Waterstof gemaakt met fossiele brandstoffen waarbij de CO2-uitstoot die vrijkomt, wordt afgevangen en opgeslagen. Zo komt de CO2-uitstoot niet in de atmosfeer.
- Groene waterstof – Waterstof die wordt gemaakt met duurzaam opgewekte elektriciteit. Groene waterstof is volledig klimaatneutraal.
- Witte waterstof – Waterstof die in de bodem zit, en door natuurlijke processen is ontstaan.
Grijze, blauwe en groene waterstof zijn allemaal energiedragers, bedoeld om energie vast te houden voor later gebruik. Witte waterstof komt van nature voor en is daardoor een energiebron.
Kostprijs groene waterstof belemmert opschaling
De productie van grijze waterstof kost ongeveer € 1,50 tot € 2,50 per kilogram H2. Groene waterstof is door de hoge elektriciteitskosten vijf keer duurder. Hierdoor is de vraag naar groene waterstof klein. Er zijn geen verplichtingen om groene waterstof te gebruiken en evenmin subsidies om de hoge productiekosten mee te verlagen. Langzaam groeit de interesse wel, ook door de verplichting van de nieuwe klimaatwet.Klimaatwet verhoogt de vraag naar groene waterstof
In het klimaatakkoord van Parijs is afgesproken dat de EU in 2030 55 procent minder CO2 uitstoot. In Nederland zijn de klimaatdoelstellingen vastgelegd in de klimaatwet. Brandstofleveranciers moeten in 2030 met certificaten aantonen dat ze een deel van hun brandstof produceren met groene waterstof. Voor de chemische industrie geldt dat 42% van hun waterstofgebruik groen moet zijn. Dat beïnvloedt de vraag naar groene waterstof. Om aan die vraag te kunnen voldoen, moeten we meer groene waterstof gaan produceren.Van grijs naar groen vergt innovatie en investeringen
Om tot een kostenefficiënte en betrouwbare productie van groene waterstof te komen in Nederland, is het volgende nodig:
- Meer duurzame elektriciteit uit zon en wind om groene waterstof te produceren. Het gaat om ongeveer een verdubbeling van het huidige aanbod van wind en zon.
- Meer elektrolysers om water en stroom om te zetten in groene waterstof. Dat vraagt om grootschalige en seriematige productie van elektrolysers.
- Voldoende infrastructuur en opslag voor het transporteren en leveren van groene waterstof aan de afnemers. Dat betekent het aanpassen en uitbreiden van bestaande gasleidingen en zoutcavernes voor het vervoeren en opslaan van groene waterstof.
- Voldoende vraag naar groene waterstof. Dit vereist het verduurzamen en innoveren van processen en technologieën die nu nog grijze waterstof of fossiele brandstoffen gebruiken en die we niet kunnen elektrificeren zoals: luchtvaart, scheepvaart, staalproductie, chemische industrie en regelbaar vermogen voor elektriciteit.
- Duidelijke en stabiele regulering en stimulering. Er zijn financiële en fiscale prikkels nodig om groene waterstof concurrerend te maken met grijze waterstof of andere energiedragers. Dit vereist subsidies, belastingvoordelen of CO2-heffingen om het prijsverschil tussen groene en grijze waterstof te verkleinen, en om de investeringen in groene waterstofprojecten te ondersteunen.
- Internationale handel. Om een internationale markt voor groene waterstof te laten functioneren, zijn er duidelijke prijsmechanismen nodig. Zoals overeenstemming over hoe de kosten van transport en conversie worden verrekend in de prijs van groene waterstof. Dit kan wel ingewikkeld zijn omdat het een relatief nieuw terrein is en er nog geen algemeen geaccepteerde standaarden bestaan.
Eneco investeert flink in groene waterstof
Bij Eneco vinden we het belangrijk om een leefbare planeet achter te laten voor toekomstige generaties. Ons One Planet-plan is onze belofte om in 2035 klimaatneutraal te zijn. Naast directe elektrificatie, investeren we daarom ook flink in groene waterstof. We nemen deel aan het groene-waterstofconsortium NortH2. Daarnaast werkt Eneco ook aan de ontwikkeling van andere groene waterstofprojecten. Het doel is een groen waterstofportfolio van 1,5 tot 2 GW. Dat is ongeveer te vergelijken met de opbrengst van 75 tot 100 windturbines van 20 MW elk.Het merendeel van de projecten richt zich op de productie van groene waterstof voor industriële klanten. Daarnaast is groene waterstof belangrijk voor CO2-vrij regelbare elektriciteitsopwekking (voor de weken met een tekort aan zon en wind).
