Klimaatambities stellen én ze waarmaken: lessen van een chipsfabriek, dierentuin en ziekenhuis
8 juni 2023 door Redactie EnecoEneco organiseerde tijdens Recharge Earth, het congres in Rotterdam Ahoy over de Energietransitie op 7 september een rondetafelsessie met de titel ‘Klimaatambities stellen is één, maar hoe maak je ze daadwerkelijk waar?' Onder leiding van Diana Matroos gingen de deelnemers in gesprek over de praktische uitvoering van klimaatdoelstellingen.
Drie organisaties kwamen vertellen over de verduurzamingsslag uit hun eigen praktijk: Geert Jan Euverman, inkoopmanager Energie Europa bij PepsiCo, Tania Oudegeest, sustainability officer bij Diergaarde Blijdorp en Aat Builtjes, strategisch energieadviseur Radboudumc, vertelden over hun ervaringen met respectievelijk een warmtebatterij, warmte-koudeopslag en de ambitie om in 2030 zelfvoorzienend en energieneutraal te zijn.
Warmtebatterij in een chipsfabriek
In Broek op Langedijk in Noord-Holland staat een chipsfabriek. Hier maakt PepsiCo zoutjes zoals Lay’s en Cheetos. De fabriek verbruikt veel energie. Geert Jan Euverman, verantwoordelijk voor de inkoop van energie, wilde onderzoeken hoe het bedrijf aan de grote warmtevraag kan voldoen, zonder aardgas, maar ook zónder kostenverhoging. “Eneco kwam met een mooi idee. Een methode waarmee je goedkoper elektriciteit binnen kan krijgen en warmte kunt produceren met elektriciteit tegen vergelijkbare kosten als met aardgas.” Wat is het principe? Een warmte-opslag slaat groene energie uit zon en wind op in warmtebatterijen om die warmte later te kunnen gebruiken.Om dit voor elkaar te krijgen, moest Euverman een lange adem hebben. In eerste instantie paste het voorstel bij zijn eigen werkgever niet tussen de al gemaakte plannen en ook de gemeente ging niet direct akkoord een vergunning te verlenen (vergunning traject loopt nog). Uiteindelijk lukt het toch alle partijen aan boord te krijgen. Euverman: “Je moet zo’n project niet benaderen als een traditionele businesscase. Je moet ook kijken naar je doelstellingen op lange termijn. Waarom doe je dit en wat is de potentie erachter? Uiteindelijk is niemand tegen verduurzaming, dus na veel praten met de juiste mensen, kreeg ik akkoord om te investeren in een businesscase die vooralsnog onzeker is. We zijn gestart met een klein team. Iedereen die we ons verhaal vertellen, is enthousiast.”
Warmte-koudeopslag voor Oceanium Blijdorp
In Diergaarde Blijdorp had duurzaamheidsmanager Tania Oudegeest een meevaller. In 2020, midden in coronatijd, kreeg zij van de directie toestemming om aan de slag te gaan met een warmte-koudeopslag (WKO) voor Blijdorps Oceanium. “Dat was net op tijd”, vertelt Oudegeest. “Doordat we in 2020 konden beginnen, was alles net vóór de energiecrisis klaar.”De WKO heeft twee bronnen: één met warmte die in de winter kan worden gebruikt, en één met koude die in de zomer kan worden gebruikt. De WKO voorziet het hele Oceanium van warmte en koude, waardoor er voor het Oceanium geen gas meer nodig is.
Blijdorp heeft een deal gesloten met Eneco. Het energiebedrijf heeft geïnvesteerd in de (WKO). De dierentuin heeft een exploitatie-afspraak voor langjarige periode. Een lease-constructie dus. Op deze manier zit er voor beide partijen een positieve businesscase in.
Eigen regie op energie
Het Radboudumc wil het groenste UMC van Nederland zijn. Energie is superbelangrijk in een ziekenhuis. Uitval van energie is voor een ziekenhuis geen optie. “Om die reden is alles daarom dubbel uitgevoerd”, legt Aat Builtjes uit. “Het belangrijkst in een ziekenhuis is dat mensen beter worden, maar energie is een basisbehoefte die het artsen mogelijk maakt hun werk te kunnen doen.”De ambitie van het Radboudumc is om in 2030 CO₂-neutraal te zijn. Builtjes: “We hopen dat met groen gas te kunnen realiseren. Maar eerst moeten we ons gasverbruik zo ver mogelijk naar beneden krijgen. Ons uitgangspunt is een nulmeting uit 1996. We zitten nu op 55% besparing ten opzichte van dat jaartal.”
Een van de moeilijkste onderdelen in de verduurzaming is stoom. Dat komt door de hoge temperatuur, 160 °C, van de stoom. Met hulp van Eneco kan het ziekenhuis overstappen op een e-boiler die rendabel is. “Dat is een mooie stap, want wij willen als ziekenhuis zelf de regie hebben."
‘Gewoon gaan’
De sessie werd afgesloten met een korte reflectie van Dick Velings, managing director B2B bij Eneco. “Er is de afgelopen jaren veel veranderd op het gebied van energie. Deze bedrijven hebben daar al vroeg op ingespeeld. De waarde van energiemanagement is niet alleen de asset die je neerzet, maar ook het inspelen op volatiliteit. Zelfs als je business case nog niet helemaal overtuigend is, moet het duurzaamheidsargument de doorslag geven. Op lange termijn moeten we dit gewoon doen.”Bedrijven moeten volgens Velings nu echt haast gaan maken. “Het kan niet snel genoeg gaan. Je moet nu plannen maken, want straks heb je onderdelen, leveranciers en aannemers nodig. Als je nu niets doet, dan sta je straks in de rij. En dat wordt een lange rij, want er komt enorm veel elektrificatiebehoefte aan. We moeten gewoon gaan, want het gaat zich uitbetalen in de toekomst.”
