Relatieve rust op energiemarkten
12 juni 2025 door Redactie EnecoSamenvatting
- Kortetermijnprijzen gas meest volatiel
- Vulling gasvoorraden in volle gang
- Mogelijk opnieuw corrosie problemen bij Franse kerncentrale
- Lichte prijsstijging bij steenkool en emissierechten
Ontwikkelingen gasmarkt
De termijnprijzen op de TTF handelsmarkt lieten in de eerste handelsweek van de maand juni gestage stijging zien. Deze prijsstijgingen waren het grootst op de kortetermijncontracten. Zo steeg het contract voor de frontmaand Juli-2025 van 33,5 naar 36 €ct/m3.
Als belangrijkste oorzaak hiervan werden de huidige controle- en onderhoudswerkzaamheden aan het Noorse gasnetwerk aangegeven. Daardoor nam de Noorse gasexport tot midden juni gestaag steeds meer af. De verwachting is dat het hoogtepunt van dit onderhoud medio juni zal zijn. Dan zal volgens de huidige planning van Gassco circa 100 miljoen m3 per dag niet beschikbaar zijn (wat bijna 30% van de totale capaciteit is).
Tot en met 4 juli wordt het huidige geplande onderhoud gestaag afgebouwd. Gassco meldde deze week al dat de werkzaamheden bij het Oseberg gasveld eerder worden afgerond. En bij het grote Kollsness-veld moet vanaf 18 juni weer 43 miljoen m3 per dag extra beschikbaar komen. Momenteel zijn er geen ongeplande verstoringen gemeld.
Het meeste Noorse gas stroomt overigens naar de ons omringende landen, met als belangrijkste afnemer het Verenigd Koninkrijk. De import van Noors gas in het Nederlandse gasnet is momenteel ongeveer een kwart van de beschikbare capaciteit. Dat betekent dat er naar verwachting dit jaar ongeveer 10 miljard m3 Noors gas wordt geïmporteerd.
De hierboven aangegeven positieve berichten leidden er in de eerste helft van de afgelopen handelsweek toe dat vooral de kortetermijncontracten (tot en met de komende winterperiode) een lichte prijsdaling vertoonden. Maar per saldo noteren alle termijncontracten nog steeds hoger dan aan het begin van deze maand. De jaarcontracten 2027 t/m 2029 zijn nagenoeg ongewijzigd gebleven. Prijsschommelingen zijn daar de afgelopen weken zeer beperkt.
Europese en Nederlandse gasvoorraad
Een ander blijvend aandachtspunt tijdens de zomerperiode is de voortgang van de vulling van de Europese gasvoorraden. Het gemiddelde van alle Europese voorraden lijkt sinds eind mei die van het jaar 2022 vrij nauwkeurig te volgen. Begin april, bij de start van het vulseizoen, waren de voorraden nog voor ongeveer eenderde gevuld de winter uitgekomen. Inmiddels, tweeëneenhalve maand verder, is het percentage opgelopen tot 52%. Met dit tempo van ruim 10 procentpunt per maand zou de 90% op 1 november te behalen zijn.
Van de vier landen met de grootste gasvoorraden blijven Nederland en Duitsland nog steeds flink achter, met respectievelijk 40 en 44%. Het Europese doel van 47% op 1 juli lijkt daarmee (net) haalbaar. De andere twee landen met veel gas opslagcapaciteit, Frankrijk en Italië, lopen juist ruimschoots voor, met 60 en 64%.
Elektriciteit, steenkool en emissierechten
De termijnprijzen voor elektriciteit hebben sinds het begin van deze maand maar beperkte prijsschommelingen laten zien. Grofweg liggen de prijzen ongeveer 1 euro/MWh hoger over deze periode.Het Franse energiebedrijf EdF berichtte dat bij één van de Franse kerncentrales (Civaux-2 van 1,5 GW) na eerdere reparatie opnieuw scheurtjes door corrosie is ontdekt. Dit geeft onzekerheid in de markt.
Momenteel is deze reactor in onderhoud, maar deze zou volgens de planning op 30 juli weer beschikbaar zijn. Het is echter nog te vroeg om aan te geven hoe significant de gevolgen voor deze planning zijn. Berichtgeving hieromtrent zal de komende periode nauwgezet door de markt worden gevolgd.
Verder heeft de lichte prijsstijging bij zowel steenkool als de emissierechten een prijsopdrijvend effect op de termijnprijzen van elektriciteit.
Het jaarcontract voor 2026 van steenkool bewoog met die van gas mee. Begin juni noteerde dit contract met $102/ton nog rond het laagste niveau van de afgelopen drie maanden. Aan het begin van deze handelsweek werd het rond de $107 verhandeld.
Bij de emissierechten een vergelijkbare prijsbeweging. Het richtinggevende December-2025 contract stond begin juni nog net boven de €70/ton. Ook hier een stijging, waarbij het contract woensdagmiddag bijna voor €75/ton werd verhandeld.
EPEX spotprijzen
De EPEX spotprijzen vertonen al enige tijd eenzelfde beeld. Het almaar toenemende aanbod van zonne-energie zorgt ook deze maand al dat er inmiddels al op 20% van de uren voor een spotprijs van nul of lager.
Daarnaast is er deze maand gedurende de ochtend nog geen enkel uur boven de 125 €/MWh geweest. Voor de avonduren waren er tot nu toe slechts 12 uren die hoger geprijsd waren. Eigenlijk alleen nog op de momenten in de avond dat er beperkte windenergie beschikbaar is.
Het is dan ook niet verwonderlijk dat de baseloadprijs een gestaag dalende trend laat ziet. Wat deze gemiddeld over januari nog 116 €/MWh. inmiddels is deze bijna gehalveerd tot 60 €/MWh gemiddeld voor de maand juni (tot nu toe). Dat is logischerwijs vooral als gevolg van de opwek uit zon. De peakloadprijs (8-20u) was in januari gemiddeld namelijk nog ruim 133 €/MWh. Deze maand is daar slechts 28 €/MWh van over, dus ruim honderd euro lager. De gemiddelde offpeakprijs blijft in juni met ruim 93 €/MWh nog redelijk hangen (vergeleken met de 100 €/MWh over de maand januari).
Overigens is sinds begin juni de 580 kilometer lange NorNed verbinding na twee maanden van reparatiewerkzaamheden weer in bedrijf. Dit is de elektriciteitskabel van 700 MW die Noorwegen en Nederland met elkaar verbindt. Met name in de duurdere uren kan het een licht prijs verlagend effect hebben.
Vooruitblik
De weersverwachting voor de rest van de maand juni is dat er een relatief warme periode aankomt. In Noordwest-Europa wordt een temperatuur verwacht tot zo’n 3 graden boven het langjarig gemiddelde. In Zuid-Europa zelfs 4-5 graden hoger. Dat zal daar de elektriciteitsvraag voor koeling doen toenemen.
Na het weekend wordt de eerste fase van het jaarlijkse onderhoud aan het Noorse gasnetwerk in de komende drie weken afgebouwd. In de maand juli is traditioneel gepland onderhoud, omdat er dan normaal gesproken onderhoud werd gepleegd aan de NordStream gasleidingen. Vanaf augustus begint de tweede fase Noors onderhoud. Waarbij het zwaartepunt in de eerste drie weken van september zal liggen. In die weken zal 30 tot 50% van de totale capaciteit niet beschikbaar zijn.
