Windmolens,

Gasmarkt onzeker: opnieuw een mogelijke staking in Australië

5 oktober 2023 door Redactie Eneco

Samenvatting

  • Sterke prijsbewegingen op de termijnmarkten
  • Lage gasvraag door hoge temperaturen
  • Nederlandse gasvoorraad deze maand gevuld
  • Opnieuw onrust rondom stakingen Australië
     

Terugblik gas en elektriciteit

De gasprijzen hebben de afgelopen weken aanzienlijke schommelingen vertoond. Na enkele stabiele weken is de daggasprijs recentelijk gedaald tot onder de 30 ect/m3. Gedurende deze week schommelde de prijs voor daggas tussen de 29 en 41 ect/m3. Deze neerwaartse trend ging afgelopen donderdag (29 september) van start. De relatief hoge temperaturen, die momenteel 1 tot 3 graden boven het normale niveau voor deze tijd van het jaar liggen, hebben hier direct invloed op en zorgen voor een lagere vraag en toename van de gasvoorraad.  De voorspelling is dat deze hogere temperaturen in heel noordwest Europa aanhouden tot 15 oktober, wat de gasvraag en de gasvoorraad verder zal beïnvloeden.

Deze week was er een tijdelijke daling van 97 miljoen m3 per dag op de gasmarkt als gevolg van geplande onderhoudswerkzaamheden in Noorwegen. Verwacht wordt dat dit volume vanaf vandaag (5 oktober) zal afnemen tot circa 58 miljoen m3 per dag. Daarnaast heeft Gassco vandaag uitgebracht dat er tot 15 oktober meer dan 20 miljoen m3 gas per dag niet beschikbaar zal zijn.
Het aandeel elektriciteit dat geproduceerd wordt door middel van windenergie is de afgelopen dagen aanzienlijk boven het normale niveau voor deze tijd van het jaar. Er wordt echter verwacht dat dit in de komende week enigszins zal afnemen en meer in lijn zal zijn met het seizoensgemiddelde. Naast windenergie is ook het aanbod uit zonne-energie momenteel hoger dan gebruikelijk is voor deze periode van het jaar. Tot en met dit weekend worden warme temperaturen en relatief veel zon verwacht, daarna zal dit geleidelijk afnemen.

Gasvoorraden Nederland en Duitsland
Op dit moment bevinden de Europese gasvoorraden zich op een vulling van 95%. Nederland en Duitsland delen dezelfde vulling van 96,3%, wat een goede en stabiele gasvoorraad is voor deze regio en tijd van het jaar.

Voor 14 oktober worden en nog vier LNG-schepen verwacht in Nederland. Hoewel experts de gegevens van deze schepen hebben geanalyseerd en een verwachting hebben uitgesproken van drie aankomsten. Dit aantal blijkt aanzienlijk lager dan het aantal schepen van afgelopen jaar, toen werden er rond deze tijd van het jaar negen LNG schepen verwacht. De voorspelling voor de komende weken wijzen op hoge temperaturen voor dit seizoen, wat de vraag naar gas beïnvloed. Hierdoor wordt verwacht dat de Nederlandse gasvoorraad deze maand volledig zal worden aangevuld. 
De Duitse regering heeft vandaag wijzigingen in de regeling van de voorraadreserve goedgekeurd in een poging om de binnenlandse winter-voorraadmarges te versterken. Verwacht wordt dat deze wijziging een minimale impact zal hebben op de gasprijzen gezien deze maatregel door experts enigszins werd verwacht. De maatregel ondersteund de productie van de Janschwalde E- en F- bruinkoolcentrales van LEAG, evenals de Niederaussem E- en F- centrales en Neurath C-units van RWE. Gecombineerd zijn deze vijf bruinkoolcentrales goed voor een capaciteit van circa 1,9 GW.

Slechts twee weken na een overeenkomst in zicht leek te zijn, overwegen 500 werknemers bij twee grote Chevron-gasfabrieken of ze hun acties van een aantal weken geleden moeten hervatten. Vanavond en morgenmiddag komen de werknemers bijeen om hun volgende stappen te beslissen. Eventuele stappen zullen direct  impact hebben op de productie uit deze twee fabrieken, die goed zijn voor circa 7% van de wereldwijde LNG productie. In augustus wist Woodside, een andere grote LNG producent in Australië, staking op haar offshore platform te vermijden door een last minute deal te sluiten met de weknemers. Naar verluid kregen die loonsverhogingen van 20.000 tot 50.000 dollar per jaar. 
Deze mogelijke stakingen kunnen de gasprijzen in Europa doen opdrijven, zeker aangezien Europa zich voorbereid op een tweede winter zonder gebruikelijke aanvoer van Russisch gas.

 

Olie, steenkool en emissierechten

In de afgelopen maanden is de prijs voor een vat Brent olie een flinke stijging doorgemaakt, van 72 dollar per vat naar circa 95 dollar/vat. Deze stijging werd met name veroorzaakt door een toenemende vraag en beperkingen in het aanbod, deze beperkingen kwamen voor uit productiebeperkingen van zowel Rusland als Saoedi-Arabië. Echter, in de afgelopen week lijkt deze stijgende trend tot stilstand te zijn gekomen, en er is zelfs een lichte daling zichtbaar. Op 27 september handelde een vat Brent olie voor ruim 94 dollar per wat, momenteel wordt een vat verhandeld voor circa 86 dollar per vat.
Ook de prijs van CO2-emissierechten is in de afgelopen week gedaald. Waar Dec-23 contracten vorige week werden verhandeld voor meer dan 85 euro per ton, worden ze momenteel verhandeld voor zo’n 80 euro per ton. Dit markeert het laagste niveau sinds juni dit jaar.
Daarnaast is er ook een daling waar te nemen bij het jaarcontract voor steenkool in 2024. Op dit moment wordt dit contract verhandeld voor 120 dollar per ton. De grens van 130 dollar per ton, die eerder werd bereikt, bleek van korte duur te zijn. 

EPEX en onbalansmarkt
Gedurende de afgelopen week vertoonde de EPEX-uurprijzen doordeweeks gemiddelde schommelingen tussen de 50 en 100 euro/MWh. Op afgelopen zondag, vergelijkbaar met de voorgaande week, werden gedurende verschillende uren negatieve EPEX-prijzen genoteerd. Deze situatie is het gevolg van verminderde vraag op zondag en een aanzienlijke toename van zonne- en windenergieproductie. De gemiddelde base-load prijs gedurende de week gedroeg 95 euro/Mwh, terwijl de gemiddelde piekbelasting (tussen 08:00 en 20:00) op doordeweekse dagen 100 euro/MWh bedroeg. Zoals eerder vermeld, worden voor het komende weekend warme temperaturen en veel zon verwacht voor de tijd van het jaar, wat ongetwijfeld invloed zal hebben op de EPEX-prijzen voor komend weekend.

Visie voor de komende week:

Voor de komende week worden relatief hoge temperaturen verwacht voor deze tijd van het jaar. Voor het komende weekend wordt de spotprijs momenteel ingeschat op circa 70 euro/MWh. Vanaf volgende week is er een vrij grote kans op een overgang naar wisselvallier weer en temperaturen die langzaam zullen dalen richting het gemiddelde.  

Zolang er nog geen duidelijkheid komt betreft de mogelijke stakingen in Australië is het lastig om een verwachting te geven van de ontwikkelingen op de gasmarkt. De uitkomst van de discussies die vanavond en morgen plaats zullen vinden hebben directe invloed op deze ontwikkeling. De Nederlandse gasvoorraden zijn echter voor ruim 96% gevuld en er worden meerdere LNG schepen verwacht voor 15 oktober. Experts verwachten dat de Nederlandse gasvoorraden hierdoor richting het eind van oktober volledig gevuld zullen zijn. Daarnaast komt er een einde aan een deel van de geplande werkzaamheden in Noorwegen waardoor er meer Noors gas op de gasmarkt zal verschijnen.

 
Eneco windenergie met Garantie van Oorsprong

Meld u aan voor de weekvisie

Altijd op de hoogte zijn van de nieuwste ontwikkelingen op de energiemarkt? Iedere week geven onze energie-experts een update van de actuele ontwikkelingen in de energiemarkt.