Onzekere gasmarkt door aftrap staking Chevron Corporation

• Staking Chevon Corporation zorgt voor volatiele gasmarkt
• Opnieuw uitstel Noors onderhoud
• Olieprijs hoogste niveau sinds 10 maanden
• Einde zomerse temperaturen in zicht

Staking Australië gestart
Afgelopen vrijdag (8 september) is naar buiten gekomen dat de staking bij Chevron LNG was gestart. Chevron Corporation is één van de grootste aardolie- en gasconcerns van de wereld. Chevron is goed voor circa 5% van de wereldvoorraad voor LNG. Het grootste deel van het Australisch LNG wordt geleverd aan Japan, Zuid-Korea, China en Taiwan. Op korte termijn heeft de staking tot meer volatiliteit van de spotprijzen gezorgd. Vrijdag 8 september steeg de prijs bijvoorbeeld met 14 procent. Echter viel de impact van de staking op de gasprijzen tot op heden mee vergeleken de situatie van een aantal weken geleden. De duur van de staking zal cruciaal zijn voor de impact die deze staking op de LNG markt heeft op de langere termijn. Werknemers van Chevron hebben, na de staking op vrijdag, aangegeven dat de escalatiestap een 24-uurs staking zal zijn voor meerdere dagen. Volgende week vrijdag (22 september) vinden nieuwe onderhandelingen plaats.

Noors onderhoud uitgesteld
Netbeheerder Gassco heeft aangekondigd dat het groot onderhoud dat plaatsvindt op het Noorse Troll gasveld is uitgesteld tot 14 september. Dit is de achtste keer dat dit onderhoud is uitgesteld. Dit gasveld is goed voor 125 miljoen m3 op dagbasis. De ongeplande werkzaamheden op het Visund gasveld, die afgelopen dinsdag zijn begonnen, zijn afgerond. Het Aasta Hansteen veld blijft echter in onderhoud waardoor een circa 26 miljoen kuub per dag minder de op gasmarkt zal verschijnen. Deze werkzaamheden zorgen voor een verminderde productie van ruim 200 miljoen m3 op 13 september en 110 miljoen m3 op 14 september. De verwachting is dat ook in de komende dagen steeds meer capaciteit terug zal komen. Per 18 september zou het nog neer moeten komen op een vermindering van 68 miljoen m3.

Gasmarkt Nederland
De Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) heeft het Winningsplan Norg ingediend bij het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat. De NAM wil, met behulp van dit plan, het Norg gasveld binnen twee jaar gaan gebruiken voor productie en opslag van gas. Het Norg veld wordt al zo’n 25 jaar gebruikt als gasopslag met een volume van 6 miljard kuub gas. Onder deze opslag zit echter nog een reservoir met zo’n 15 miljard kuub gas. Middels het Winningsplan is het NAM van plan dit gas te kunnen winnen zonder dat omwonenden hier last van hebben. Belangenverenigingen kijken echter anders naar deze situatie en zien reden tot zorg. Het is namelijk nog niet helder welk effect dit zal hebben op de bodem en of er andere complicaties kunnen optreden. De Nederlandse gasvoorraden zijn, met ruim 95%, zo goed als vol. In Duitsland zijn de voorraden met 94% gevuld en in Frankrijk met 90%.

Windpark OranjeWind
TenneT en RWE hebben een overeenkomst gesloten voor de aansluiting van het offshore windpark OranjeWind, ook wel Hollandse Kust West VII). Door middel van deze overeenkomst, waarin onder andere de realisatie, aansluiten en het transport worden uitgewerkt, wordt stabiliteit op het net gegarandeerd. Het park wordt ruim 50 kilometer van de Nederlandse kust gebouwd en krijgt een vermogen van bijna 800 MW. Het park zal vanaf 2027 stroom gaan leveren aan het net. Door een combinatie van slimme innovaties wil het park een juiste match zijn tussen vraag en aanbod. Het park bevat een aantal innovatieve ontwikkelingen, zoals: drijvende zonnepanelen, en onderzeese lithium-ion batterij en een LiDAR-systeem om de stroomproductie beter te voorspelen.

De prijs voor een vat olie is deze week opnieuw gestegen. De stijgende trend die vanaf eind juni zichtbaar is lijkt hiermee door te zetten. Afgelopen dinsdag (12 september) is de Brent olieprijs gestegen naar het hoogste niveau in 10 maanden, ruim 92 $/vat. Productiebeperkingen, door met name Saudi-Arabië en Rusland, zijn factoren van grote invloed. De vraag naar olie is daarnaast flink en door de productiebeperking wordt het aanbod flink beperkt. Dit heeft direct effect op de prijs voor een vat olie. De OPEC heeft naar buiten gebracht dat in het vierde kwartaal een tekort op de oliemarkt kan ontstaan van meer dan 3 miljoen vaten per dag. Terwijl de olievraag dit jaar de vraag voorafgaand aan de coronapandemie passeert zal dit de prijs voor aardolie voorlopig blijven bepalen

De steenkool prijs is de afgelopen week ook gestegen met circa 10 /ton. In de afgelopen drie maanden zien we dat de prijs vanaf dit niveau steeds weer terugzakt. Deze tussentijdse dalingen lijken kleiner te worden. Als de hierboven beschreven olieprijs de huidige stijgende lijn blijft vasthouden, kan dit de steenkoolprijs ook opwaarts beïnvloeden. De prijs voor CO2-emissierechten is in de afgelopen week gestaag verder gedaald. Het Dec-23 contract heeft deze week de 81 €/ton. Dat was het laagste niveau sinds begin juni.

EPEX- en onbalansmarkt
Het warme zomerweer van de afgelopen week is terug te zien aan de spotprijzen. De EPEX-uurprijzen doordeweeks overdag schommelde gemiddeld tussen de 70-180 €/MWh. Een stuk grotere schommelingen dan afgelopen week. Maandag (11 september) was er ’s avonds tussen 20:00 en 22:00 een EPEX prijs te zien van meer dan 460 €/MWh. Er waren diverse kabelverbindingen met Scandinavië niet of gedeeltelijk beschikbaar, waaronder de verbinding tussen Nederland en Noorwegen en Duitsland en Zweden.
Een belangrijke factor bij deze hoge EPEX-prijs is het aanbod van wind. De afgelopen week is het aanbod in wind flink gedaald waardoor de EPEX-prijzen op hoog niveau bleven, dit is ook terug te zien in het aantal negatieve EPEX-uren de afgelopen week. Daarnaast is er een hoge vraag naar elektriciteit door de hoge temperaturen, het airco effect. Achteraf viel het die maandagmiddag mee, dit kan zijn door minder vraag dan verwacht of een hogere levering dan verwacht. Het zomerweer van de afgelopen week lijkt na dit weekend te eindigen. Dit weekend worden temperaturen verwacht van gemiddeld 25 graden en in de loop van volgende week worden lagere temperaturen en meer regen verwacht. Dit zal impact hebben op de volatiliteit van de EPEX-prijzen.

Tot en met dit weekend blijft het zonnig met temperaturen boven de 20 graden. Na dit weekend zakken de temperaturen en wordt meer wind en regen verwacht. Baseload elektriciteit voor komend weekend handelt net onder de 80 €/MWh, volgende week worden prijzen rond 75 €/MWh verwacht.
De wereldwijde gas markt is onzeker door de (ongeplande) werkzaamheden in Noorwegen en het verloop van de staking bij Chevron Australië.

Bovendien kwam afgelopen woensdag een bericht dat er al een week geen LNG schip is geladen in de Amerikaanse Freeport terminal. Ondanks dat de markt minder nerveus reageert op berichten dan een aantal weken geleden zal de volatiliteit blijven zolang er onduidelijkheid blijft. De LNG aanvoer naar Nederland blijft ondanks alles op niveau. Er worden nog 7 LNG schepen verwacht voor 20 September.

Op opwaartse druk op de steenkool en olieprijzen lijkt aan te houden. De productie van olie blijft ver achter de vraag van de markt. Gezien OPEC naar buiten heeft gebracht dat de vraag in het vierde kwartaal van dit jaar nog meer toe zal nemen, kan deze prijsdruk aan blijven houden.