Weekvisie
Nieuw gasjaar van start met dalende termijnprijzen
3 oktober 2025 door Redactie EnecoSamenvatting
Na gestage prijsdalingen in de maanden juli en augustus was september een rustige periode op de gasmarkt. Er was sprake van heel beperkte prijsvolatiliteit. Zelfs bij de kortetermijncontracten, waar normaliter de grootste prijsbewegingen optreden.
- Relatief warm in West-Europa
- Enkele ongeplande verstoringen in Noorse gas aanvoer
- Minimale vulgraad doelstelling van gasvoorraden lijkt haalbaar
- EPEX spotmarkt voegt mogelijkheid voor kwartierbiedingen toe
Ontwikkelingen gas
In de laatste maand van het afgelopen kwartaal bewogen de contracten voor de komende winterperiode binnen een kleine bandbreedte van ongeveer 2 €ct/m3 op en neer. Zo handelde Q1-2026 in de afgelopen weken bijvoorbeeld tussen de 32 en 34 €ct/m3. De verdere termijncontracten zijn de hele maand slechts ongeveer 1 €ct/m3 op en neer bewogen. Met het Jaarcontract 2026 bijvoorbeeld tussen de grofweg 31 en 32 €ct/m3. Op de laatste handelsdag (dinsdag 30 september) van het afgelopen gasjaar daalden de meeste termijncontracten plots naar de onderkant de genoemde bandbreedtes.Bij de start van het nieuwe gasjaar, op 1 oktober, zakten de gasprijzen verder weg. Jaarblok 2026 naderde aan het einde van de ochtend even 30 €ct/m3, om in de middag weer op te veren. En het Jaarcontract 2027 daalde kortstondig mee, even tot onder de 28,5 €ct/m3.
Als reden voor de genoemde prijsdaling kan onder andere de weersverwachting voor de komende weken worden aangewezen. De temperatuur in West Europa komt volgens de laatste weermodellen 1-3 graden boven het langjarig gemiddelde uit. Vooralsnog lijkt het huidige rustige weer ook de komende weken aan te houden. In de nachten kan het wel flink afkoelen, wat voor wat extra warmtevraag kan zorgen. Maar de relatief hoge temperatuur overdag in combinatie met meer wind dan de afgelopen dagen zal de totale gasvraag juist drukken.
Noors onderhoud nadert einde
Verder loopt het jaarlijkse onderhoudsseizoen van het Noorse gasnetwerk op z’n einde. De rest van de maand oktober zal er volgens de huidige planning tussen de 20 en 50 miljoen m3 per dag aan capaciteit niet beschikbaar zijn. Rond het afgelopen weekend was de totale Noorse gas export voor het eerst sinds 26 augustus een aantal dagen weer boven de 300 miljoen m3 uitgekomen. Afgelopen dinsdag meldde Gassco echter een compressor storing bij zowel het Nyhamna als het Troll-veld. Allebei behorend tot de grootste Noorse gasvelden. Beide verstoringen zorgden sinds dinsdag voor een extra uitval van ruim 60 miljoen m3. Waarvan op het moment van schrijven nog niet duidelijk is wanneer het verholpen is. Vanaf november tot en met maart volgend jaar staat er nauwelijks onderhoud gepland.Gasvoorraden in laag tempo aangevuld
De gas injecties in de voorraden gaan mondjesmaat door, met ongeveer een procentpunt per week. Het vultempo is relatief laag, ondanks dat er een ruim 2 miljard m3 aan LNG in de Nederlandse terminals in Rotterdam en Eemshaven aankwam. Een groot deel van het gas wordt namelijk weer geëxporteerd richting Duitsland. De Nederlandse gasvoorraden zijn momenteel voor ruim 70% gevuld. Duitsland staat op gemiddeld 77%. De twee andere landen met veel opslag capaciteit, Italië en Frankrijk, zitten inmiddels boven de 90%. Die trekken het Europese gemiddelde omhoog tot de 83%.CO2-emissierechten
De prijs van emissierechten was in de afgelopen week behoorlijk volatiel. Dat kwam hoogstwaarschijnlijk doordat voor het einde van de maand september grote bedrijven die onder ETS vallen de benodigde rechten voor hun uitstoot verantwoord moesten hebben. In de laatste handelsdagen van september steeg het Dec-25 contract van 75 naar 77 €/ton. Nu de maand oktober is begonnen, is deze stijging weer volledig te niet gedaan. Mogelijk dat de ‘kooplust’ van de afgelopen weken vermindert. Dat zou inhouden dat de EUA-prijs nog verdere daalruimte kan hebben.Ontwikkelingen elektriciteit
De Belgische kernreactor Tihange 1 is 30 september, net voor middernacht, na 50 jaren dienst afgeschakeld. Dat betekent dat er 1 GW aan capaciteit minder beschikbaar is. Deels zal dit worden opgevangen door import van stroom vanuit de omringende landen, waaronder Nederland.Op de EPEX spot elektriciteitsmarkt is het vanaf leveringsdag 1 oktober mogelijk om op kwartierbasis in te bieden. De uurprijzen zijn vanaf dat moment het gemiddelde van de onderliggende kwartierprijzen. In de meeste zijn de afwijkingen tussen kwartier- en uurprijzen beperkt. De eerste dag met kwartierprijzen was het handelsvolume beperkt. Mede daardoor lieten de kwartierprijzen in de uren rond zonsopkomst en -ondergang flinke onderlinge verschillen zien. In het uur van 18-19u liepen de kwartierwaarden op van 141 naar 381 €/MWh (bij een uurgemiddelde van 250 €/MWh). Voor het daaropvolgende uur liepen de kwartierprijzen af van 408 naar 253 €/MWh (bij een gemiddelde uurprijs van 340 €/MWh). Deze hoge prijzen werden veroorzaakt doordat er nauwelijks wind stond, terwijl de zoninstraling hard terugliep.
Spotprijs vergelijking 3e kwartaal 2024 en 2025
Nu het derde kwartaal achter de rug is, kan de balans opgemaakt worden van het spotprijs verloop. Vergeleken met het derde kwartaal van 2024 is er een aantal opvallende dingen. Zo was de gemiddelde peakload prijs (8-20u) in 2025 met 63 €/MWh ruim 15% hoger dan de 54 €/MWh in dezelfde periode van 2024. Er waren in het afgelopen kwartaal 35% minder uren met een negatieve spotprijs en bovendien was de gemiddelde prijs in die uren met -6 €/MWh ruim 10 €/MWh hoger dan vorig jaar. Dit ondanks het feit dat er meer duurzame opwekking in Nederland bijgekomen is in het afgelopen jaar. Er wordt sinds dit jaar blijkbaar meer zon en wind afgeschakeld bij onrendabele spotprijzen.Vooruitblik
De weersverwachting voor de komende weken laat nog geen kou zien. Zolang de koude uitblijft, zien handelaren geen grote risico’s dat er een tekort aan gas zal ontstaan in de komende winter. Daarnaast lijken de gasvoorraden de gestelde minimale vulgraadniveaus voor aanvang van de winter te gaan halen. Bovendien worden er komende week vijf LNG schepen verwacht bij de Nederlandse terminals Gate en Eemshaven. De termijnprijs voor de komende wintermaanden is hierdoor inmiddels naar het laagste niveau in de afgelopen anderhalf jaar gezakt. Daarmee is de 30 €ct-grens in zicht.GasTransportServices heeft in haar meest recente prognose aangegeven dat de gasleveringszekerheid voor de komende twee winters niet in het geding komt. Dit komt met name door uitbreiding van de Gate terminal in Rotterdam en doordat de drijvende LNG terminal in de Eemshaven tot medio 2027 is geleased. De beheerder van de Eemshaven terminal werkt overigens aan een verlenging.
Het benodigde LNG zal als het aan de EU ligt vanaf 2027 niet meer uit Rusland mogen komen. Een jaar eerder dan eerder was aangegeven. Gezien de prognose voor de komende jaren dat er meer LNG aanbod om de markt gaat komen, lijkt dat geen probleem op te gaan leveren. De termijnprijzen reageerden ook nauwelijks op dit bericht. In de komende jaren breidt de LNG export capaciteit vooral uit in de Verenigde Staten en Qatar. Beide landen streven naar de positie als marktleider. Ondank de grote afhankelijkheid van LNG in Europa is het de verwachting dat het wereldwijde aanbod de komende jaren ruim voldoende toe zal nemen om aan de vraag te kunnen voldoen.