Gasprijzen in beweging: Een volatiele week
29 november 2023 door Redactie EnecoSamenvatting:
- Sterke prijsbewegingen op de termijnmarkten
- Olieprijs stijgt verder
- Per oktober 2024 wordt de gasproductie in Groningen definitief stopgezet
- Chevron accepteert voorwaarden Australische arbeidsinspectie om staking bij LNG-fabrieken te beëindigen
- Sterke prijsbewegingen op de termijnmarkten
- Olieprijs stijgt verder
- Per oktober 2024 wordt de gasproductie in Groningen definitief stopgezet
- Chevron accepteert voorwaarden Australische arbeidsinspectie om staking bij LNG-fabrieken te beëindigen
Terugblik gas
Staking Australië beëindigdDe stakingen bij Chevron's LNG-fabrieken in Australië zijn beëindigd. De vakbonden en de organisatie zijn tot een overeenkomst gekomen over nieuwe arbeidsvoorwaarden. Deze stakingen hedden eerder geleid tot aanzienlijk hogere gasprijzen in Europa en Azië. Met de recente overeenkomst lijken de gasleveringen voor de komende maanden weer te stabiliseren.
Terugblik gasprijzen en elektriciteit
De gasprijzen waren deze week erg volatiel. Dagvooruitprijs handelde deze week tussen de 37 €ct/m3 en 44€ct/m3.
Afgelopen maandag zijn de korte termijn gasprijzen verder gestegen, met een toename van ruim 11% ten opzichte van de prijs op vrijdag. Dit werd veroorzaakt door ongeplande werkzaamheden aan drie Noorse gasvelden, waardoor de gasexport vanuit Noorwegen de afgelopen dagen aanzienlijk lager was dan verwacht. Gelukkig waren deze werkzaamheden van korte duur, vanaf woensdag 27 september werd de exportcapaciteit weer hersteld. Toen dit nieuws bekend werd, daalden de gasprijzen op dinsdag 26 september ook weer, met een afname van ruim 9% voor levering in de volgende maand. De stijgen de Aziatische LNG-spotprijzen hebben mogelijk bijgedragen aan de toename op maandag. Hoewel ze naar verwachting zullen dalen in aanloop naar een zesdaagse Chinese nationale feestdag.
De gasprijzen op lange termijn lijken minder gevoelig te zijn geweest voor de recente gebeurtenissen, en in vergelijking met vorige week zijn deze prijzen zelfs iets afgenomen.
Vergelijkbare prijsontwikkelingen zijn zichtbaar bij OTC-elektriciteit. In vergelijking met vorige week zien we ook hier een stijging van de korte termijn prijzen, terwijl de lange termijn prijzen licht zijn afgenomen.
Gasproductie Groningen wordt per oktober 2024 definitief stopgezet
Op 22 september kondigde het demissionaire kabinet aan dat het Groningen gasveld op 1 oktober 2024 definitief sluit. Dit heeft grote gevolgen voor de energievoorziening in Nederland. Het maakt Nederland meer afhankelijk van externe factoren zoals geopolitiek en LNG-aanvoer. Het stoppen van de gasproductie in Groningen zal waarschijnlijk geen grote invloed hebben op de TTF-gasprijs, maar het verlies van een belangrijke back-up capaciteit kan problemen veroorzaken bij onverwachte veranderingen in het aanbod. De voorzieningszekerheid van gas in Europa wordt verder beïnvloed door de afname van Russische gasinvoer via pijpleidingen en de mogelijke stopzetting van Russisch LNG-export.
Afname capaciteitsbeperkingen Noorse gasexport
Verwacht wordt dat de capaciteitsbeperkingen in de Noorse gasexport flink zullen afnemen. Op 26 en 27 september bedroeg de beperking ongeveer 120 miljoen kubieke meter per dag. Vanaf 29 september daalt deze beperking naar verwachting tot zo'n 60 miljoen kubieke meter per dag.
Wat interessant is, is dat er tussen 26 september en 9 oktober maar liefst acht beladen schepen zullen aanmeren bij de Gate- en Eemshaven-terminals. Deze schepen gaan een belangrijke rol spelen bij het ondersteunen van de LNG-export. Dit is goed nieuws voor de stabiliteit van de gasvoorziening.
De Nederlandse gasvoorraden zijn, met 96%, zo goed als vol. In Duitsland zijn de voorraden met 95% gevuld en in Frankrijk met 90,4%.
EPEX en onbalans
De EPEX-uurprijzen doordeweeks overdag schommelden gemiddeld tussen de 70-180 €/MWh. Op zondag 24 september liet de EPEX uurprijs een prijs rondom 0 €/MWh zien, waarbij enkele uren negatief waren. Dit komt omdat het een zonnige en winderige dag was. De overige dagen lieten een “normale” prijs zien met een gemiddelde EPEX prijs rond de 100 €/MWh
Op donderdag 21 september was er een flink elektriciteitstekort op het netwerk. Dit zorgde ervoor dat de onbalansprijs twee uur lang steeg naar 1950 €/MWh en vervolgens nog eens een uur naar 1799 €/MWh. De reden hiervoor was het gebrek aan verwachte windenergie en een lage zonne-energieopbrengst. Het tekort aan elektriciteit kon niet direct worden opgelost vanwege problemen bij het opstarten van een kolencentrale op de Maasvlakte en het feit dat de BritNed-kabel, die elektriciteit uit het Verenigd Koninkrijk kan halen, tijdelijk buiten bedrijf was vanwege onderhoud.
Steenkool, emissierechten en olie
De afgelopen weken hebben we een voortdurende stijging van de olieprijzen gezien, gedreven door een combinatie van een groeiende vraag naar olie en productiebeperkingen opgelegd door Rusland en Saoedi-Arabië. Deze situatie baarde beleggers en investeerders zorgen over mogelijke tekorten in het vierde kwartaal van dit jaar. In slechts enkele maanden tijd steeg de Brent olieprijs van 71,57 $/vat per vat eind juni naar 95,96 $/vat op 19 september. In de afgelopen week is de olieprijs kort gedaald en weer gestegen. Momenteel is de olieprijs 95,50 $/vat.De prijs van CO2 emissierechten is deze week kort gestegen waarna die vanaf dinsdag 26 september weer is gedaald naar de prijs van vorige week. Het Dec-23 contract handelt momenteel voor 82,4 €/ton.
Jaarcontract 2024 voor steenkool handelde de afgelopen week redelijk stabiel rond de 130 $/ton, en de opwaartse trend die nu drie maanden aan de gang is, lijkt nog steeds intact te zijn. Hoewel een verdere stijging boven de 130-dollar grens nog niet is opgetreden, zijn de tussentijdse prijsdalingen wel steeds kleiner geworden
Visie voor de komende week:
Tot dit weekend blijft het winderig en minder zonnig, in het weekend zal dit juist andersom zijn. Dan wordt het wat zonniger en minder winderig.De baseload elektriciteitsprijs voor het aankomend weekend ligt momenteel rond de 88,50 €/MWh, terwijl voor de volgende week prijzen van ongeveer 91,50 €/MWh worden voorspeld.
Vanaf 29 september wordt verwacht dat de beperking in de Noorse gasexport daalt tot ongeveer 60 miljoen kubieke meter per dag. Daarnaast worden acht beladen LNG schepen verwacht aan te komen tussen 26 september en 9 oktober bij de Gate- en Eemshaven-terminals.
De stijging van steenkool- en olieprijzen lijkt aan te houden, voornamelijk omdat de olieproductie achterblijft bij de marktvraag. Met OPEC's voorspelling dat de vraag in het vierde kwartaal van dit jaar verder zal toenemen, blijft de prijsdruk waarschijnlijk aanhouden.
