Gas- en elektriciteitsprijzen stabiliseren, maar neerwaartse prijsdruk blijft
13 januari 2023 door Redactie EnecoSamenvatting
- Harde wind duwt kortetermijnprijzen gas en elektriciteit omlaag
- Tweede LNG-terminal in Duitsland binnenkort operationeel
- Geen gastekorten verwacht voor de volgende winter
- Krapte op LNG-markt duurt volgens Bloomberg-analisten mogelijk tot 2026
Terugblik gas
Gasvraag blijft laag, waardoor neerwaartse prijsdruk blijftDe huidige weersomstandigheden, met een relatief hoge temperatuur voor de tijd van het jaar, leiden tot een aanzienlijk lager gasverbruik. Bovendien is de windkracht sinds eind december bovengemiddeld hoog, met regelmatig 4 à 5 Beaufort op land. Daardoor wordt de gasvraag ook gedrukt omdat er minder gascentrales nodig zijn voor de elektriciteitsproductie.
De termijnprijzen van zowel gas als elektriciteit startten het nieuwe jaar aanvankelijk met een daling. In de afgelopen week stabiliseerden de noteringen zich, doordat de weermodellen aangaven dat de temperatuur in de tweede helft van januari kon dalen in de richting van het langjarig gemiddelde.
TTF gasprijzen tot en met het eerste kwartaal van 2025 handelden de voorbije handelsdagen in een range van 65-80 €ct/m3. Ondanks gepland onderhoud aan diverse Noorse productievelden zorgden de verlaagde gasvraag, de bovengemiddelde wind en de LNG-aanvoer ervoor dat de neergaande prijsdruk aanhield.
Woensdag aan het einde van de handelsdag noteerden de meeste handelscontracten van de genoemde periode namelijk aan de onderkant van de eerder genoemde bandbreedte.
Daggas noteerde sinds het weekend net onder de 70 €ct/m3, maar is inmiddels gedaald tot circa 63 €ct/m3 voor vrijdag 13 januari. Gas voor de verdere jaren (2026 en 2027) blijven vooralsnog stabiel en worden sinds eind vorig jaar verhandeld rond respectievelijk 40 en 36 €ct/m3. Er was in de afgelopen handelsweek wel een lichte prijsstijging waar te nemen voor deze contracten.
EPEX-spotprijzen relatief laag door veel wind
De bij vlagen krachtige wind (tot 6 Beaufort) heeft in de afgelopen week ook zijn sporen nagelaten op de EPEX-spotprijzen voor elektriciteit. De gemiddelde uurprijs in de week tussen vrijdag 6 en donderdag 12 januari is uitgekomen op 102,4 €/MWh. Op verschillende dagen waren de laagste (nachtelijke) uurprijzen dicht bij nul en alleen op dinsdag 10 januari waren er maar twee uren in de ochtend die nog boven de 180 €/MWh uitkwamen.
Terugblik olie, steenkool en emissierechten
De olieprijs is na de forse daling tijdens de eerste twee handelsdagen van het jaar weer gestaag aan het oplopen. Brent olie is in een week tijd meer dan vijf dollar opgelopen en handelt rond de 83 $/vat. Handelaren anticiperen op een hogere vraag in China. Op 22 januari start het Chinese nieuwjaar. De verwachting is dat veel Chinezen door het wegvallen van coronamaatregelen weer traditiegetrouw op familiebezoek gaan in de daaropvolgende twee weken.Ook voor de prijsvorming van steenkool wordt naar China gekeken. Door de toegenomen energievraag wordt het verbod (sinds 2020) op het importeren van kolen uit Australië geleidelijk aan losgelaten. De forse prijsdaling van 277 naar 170 /ton.
De emissierechtenprijs is na de daling bij de jaarstart gedurende nog behoorlijk beweeglijk. Gedurende de handelsdag zijn prijsbewegingen van meer dan 3 €/ton niet ongewoon. De veiling van rechten is weer van start gegaan, maar aan de onrustige prijsbewegingen tussen de 78 en 82 €/ton te zien is de markt nog zoekende naar het juiste prijsniveau.
Tweede LNG-terminal in Duitsland binnenkort operationeel
Op 14 januari zal naar verluid de officiële opening plaatsvinden van de tweede Duitse LNG-terminal. Dit project is gesitueerd in Lubmin, in een haven aan de Oostzee waar ook de NordStream pijpleidingen aanlanden. De totale capaciteit van deze FSRU (Floating Storage Regasification Unit) is ongeveer 5 miljard m3 per jaar. Dat is vergelijkbaar aan de onlangs geopende terminal in Wilhelmshaven en betekent dus meteen een verdubbeling van de beschikbare capaciteit naar 10 miljard m3 op jaarbasis.
De verwachting is dat er dit jaar nog vier soortgelijke LNG-terminals bij komen. Met een totale capaciteit van zo’n 30 miljard m3 per jaar moet dit de belangrijkste troef worden om Duitsland onafhankelijk te maken van gas uit Rusland.
Visie voor de komende week:
Na het weekend geven de weersmodellen een iets koudere periode aan. De temperatuur daalt meer naar het langjarig gemiddelde voor de tijd van het jaar. De gasvraag kan daardoor toenemen. Mede omdat de elektriciteitsproductie uit windenergie wat lager kan gaan uitvallen. Voor de spotprijs van elektriciteit is de marktinschatting voor volgende week een gemiddelde uurprijs van circa 150 €/MWh. Dat is ruim 40 euro hoger dan in de afgelopen week het geval was.Voor de daggasprijs wordt weinig beweging verwacht. Ondanks dat de spotprijs voor gas in Europa gedaald is tot onder het Aziatische prijsniveau blijft het LNG nog steeds overvloedig naar Europa komen. Tweederde deel van de Amerikaanse LNG-export komt momenteel naar Europa. Het prijsverschil is blijkbaar (nog) niet voldoende om de koers van Europa naar Azië te verleggen.
Wat verder vooruit gekeken, geeft de analyse van Wereldbank wellicht enig doorzicht voor de komende maanden. Dit instituut berichtte deze week dat de kans dat de wereldeconomie in 2023 in een recessie belandt toeneemt als de inflatie zo hoog blijft. Tegelijkertijd verhogen de belangrijkste centrale banken de rente, juist om de inflatie af te remmen. Juist deze combinatie van hoge inflatie en een oplopende rente kan in de loop van dit jaar voor extra vraaguitval zorgen, wat vervolgens kan leiden tot de genoemde recessie.
Geen gas tekorten verwacht voor de komende winter
Volgens diverse modelberekeningen die zijn gemaakt door de Duitse koepelorganisatie voor gasopslagbedrijven (INES) is het niet aannemelijk dat er in de eerstvolgende winter (2023/2024) tekorten aan gas zullen ontstaan in Duitsland. In het rapport dat deze week is gepubliceerd is rekening gehouden met de huidige hoge vulgraad van de gasopslagen van iets meer dan 90%.
Er zijn vier scenario’s doorgerekend met het temperatuursverloop van diverse historische jaren. In alle berekeningen werden de vulgraaddoelstellingen voor het komende vulseizoen gehaald.
Dit jaar mogelijk de helft minder gas nodig om voorraden te vullen dan vorig jaar
Ook elders in Europa zijn de gasvoorraden nog erg goed gevuld voor de tijd van het jaar, met gemiddeld nog ongeveer 82% voor het hele continent. Ter vergelijking: een jaar geleden was dat 50% en daalde dat tot 20% voor eind maart 2022.
Als de huidige situatie de komende weken aanhoudt, kan het zo maar zijn dat de gasvoorraden over drie maanden (als het vulseizoen normaliter weer van start gaat) nog voor meer dan de helft gevuld zijn. Dat zou betekenen dat voor het hervullen ‘maar’ de helft van het gasvolume benodigd is in vergelijking met het volume van 2022.
LNG-vooruitzichten
Uit een analyse van Bloomberg blijkt dat de huidige krapte op de LNG markt tot 2025/2026 kan voortduren. Tegen die tijd is de verwachting dat de LNG-exportcapaciteit voldoende is toegenomen om aan de vraag te kunnen voldoen. Bijna de helft van de het extra benodigde volume zal volgens de analisten van het rapport uit de Verenigde Staten komen. Dit zal grotendeels voor de Europese markt bedoeld zijn. Maar ook Rusland zal naar verwachting meer gas als LNG gaan verschepen. Daarmee kan de Aziatische vraag (van met name China) mogelijk voor een deel ingevuld worden.
