Europa klaar voor de winter ondanks beperkte vulling
16 oktober 2025 door Redactie EnecoSamenvatting
Een akkoord tussen Israël en Hamas drukt de gasprijzen, terwijl de oorlog in Oekraïne juist de LNG-vraag opstuwt. Kosten voor de emissierechten stijgen fors door speculatie en een krapper aanbod in 2026. Ondanks beperkte vulling lijkt Europa klaar voor de winter, en avondpieken op de EPEX zijn opvallend hoog door lage opwek uit zon en wind.
- Positief sentiment door akkoord tussen Israël en Hamas
- Oekraïne afhankelijk van Europees gas om winter door te komen
- Hoge Day Ahead-prijzen voor gas zorgen voor depletie uit voorraden
- Weinig opwek uit zon en wind in combinatie met milde temperaturen
Geopolitieke ontwikkelingen
Door onder andere de druk van Trump zijn Hamas en Israël tot een akkoord gekomen. Dit positieve sentiment beïnvloedde de termijnprijzen direct: het Q1 26-contract daalde naar heel licht boven de 31 ect/m3, terwijl dit contract op 7 oktober nog werd verhandeld voor zo’n 32,5 ect/m3. Voor de termijnen verder weg is het prijsniveau nagenoeg hetzelfde, na een lichte schommeling van hooguit twee tienden ect/m3 naar boven en beneden.Aan de oorlog tussen Oekraïne en Rusland lijkt voorlopig geen einde te komen: Rusland valt de energie-infrastructuur van Oekraïne veelvuldig aan, met als gevolg dat Oekraïne voor komende winter meer en meer afhankelijk lijkt te worden van gas uit Europa. De voorraden zijn slechts voor 28% gevuld, maar dankzij de vier pijpleidingverbindingen met Europa hoopt het land voldoende gas te importeren. Hierdoor stijgt ook de vraag naar LNG in Europa, tot nu toe met name voor december. De TTF-prijzen bewegen daarom nog steeds hoger dan de JKM-prijzen (de Aziatische benchmark voor LNG), waardoor er significante hoeveelheden LNG naar Europa blijven komen.
Vulgraad nauwelijks hoger dan twee weken geleden
De afgelopen dagen was de Day Ahead-gasprijs hoger dan de prijs voor het Nov 25-contract, waardoor het onttrekken van gas uit de voorraden voordeliger was dan het inkopen om de voorraden verder te vullen. Deze week waren er hierdoor enkele dagen waarop er meer gas werd onttrokken dan bijgevuld. De voorraden zijn daarom nauwelijks voller ten opzichte van twee weken geleden: van 70% op 1 oktober naar 72% op 15 oktober. De gemiddelde vulgraad in Europa is 83%. Door het milde weer (vooral overdag) en een stabiele aanvoer van LNG en pijpleidinggas is het aannemelijk dat het onttrekken van de voorraden aankomende twee weken beperkt blijft. Hierdoor lijkt Europa de winter te starten met voldoende voorraad.Emissierechten fors duurder
De kosten voor de emissierechten zijn flink in prijs gestegen. Het toonaangevende Dec 25-contract naderde vorige week zelfs de 80 euro/ton, het hoogste niveau sinds februari. Inmiddels wordt het contract voor zo’n 78 euro/ton verhandeld. De reden hiervoor lijkt dat de CO2-markt in 2026 krapper wordt en er minder vrije rechten voor ETS-plichtige bedrijven te verhandelen zijn. Handelaren springen daarop in met speculatieve long-posities, waardoor de prijs stijgt. Begin deze week daalden de prijzen weer iets doordat de weersverwachting iets naar boven werd bijgesteld en door de meer gematigde toon van de VS ten opzichte van de handelstarieven jegens China. De conclusie is dat de onzekerheid ook de komende twee weken hoogstwaarschijnlijk standhoudt.Weinig opwek uit zon en wind
Momenteel zijn de avondpieken op de EPEX-spotmarkt relatief hoog, met uitschieters voor de uurprijzen richting 400 euro/MWh. Reden hiervoor is onder andere dat de zon steeds vroeger ondergaat, waardoor er minder uit zon opgewekte elektriciteit beschikbaar is rond het moment dat mensen thuiskomen van werk. Op deze momenten is de vraag naar stroom al relatief hoog, waardoor gas- en kolencentrales bij moeten springen om meer stroom op te wekken.
Daarnaast is het aandeel hernieuwbare elektriciteit in de totale productie van elektriciteit al tien dagen onder de 40%. Afgelopen dagen schommelt het percentage zelfs rond de 20%. Nederland exporteert ook nog elektriciteit naar de buurlanden, waar ook weinig opwek uit zon en wind is. Doordat er in eerdere weken een overvloed aan zon was, is het vierweeks gemiddelde nog steeds vergelijkbaar met dezelfde periode in 2024 en aanzienlijk hoger dan de jaren ervoor.